Nhân Rộng Mô Hình Làm Muối Sạch ở Ninh Thuận

Phát huy lợi thế Làm Muối ở Ninh Thuận

Ninh Thuận được đánh giá là một trong những tỉnh có tiềm năng lợi thế về sản xuất muối do có bờ biển dài hơn 105 km, nắng nóng quanh năm. Toàn tỉnh hiện có 2.371 ha đất sản xuất muối, trong đó muối công nghiệp 1.891 ha (chủ yếu là diện tích sản xuất của Công ty cổ phần muối Ninh Thuận và Công ty muối Đầm Vua) và 480 ha muối nền. Với sản lượng hơn 100.000 tấn muối khai thác và giá tăng gần gấp đôi so với năm 2011, nghề muối có nhiều triển vọng cho kinh tế các xã, thị trấn ven biển Ninh Bình trong năm nay. Tương lai phát triển tích cực.

Theo báo cáo của ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, sản lượng muối của Ninh Thuận chiếm gần một nửa tổng sản lượng muối của cả nước. Nhiều vùng sản xuất muối đã được hình thành ở Ninh Thuận, trong đó có Cà Ná (huyện Thuận Nam); các xã Phương Hải, Tri Hải, Nhơn Hải (huyện Ninh Hải)… Huyện Ninh Hải hiện là vùng chuyên canh muối lớn nhất của tỉnh, với tổng diện tích sản xuất muối là 445 ha.

Hàng năm, diêm dân bắt đầu làm đất từ tháng 12 năm trước và kéo dài đến hết tháng 8 năm sau. Vụ mùa kết thúc vào tháng 9 năm nào hạn hán kéo dài. Các thủ tục sản xuất là đơn giản. Đối với ruộng muối trên nền đất, diêm dân đầu tư hơn chục triệu đồng ngay từ đầu vụ để ổn định mực nước, tạo “da” cho ruộng, sau đó bơm nước biển vào ruộng trong thời gian chờ nước biển. Muối được thu hoạch sau khoảng bảy ngày bay hơi. Tương tự, sau đợt 1, tiếp tục bơm nước biển vào, đợi nước bốc hơi và thu hoạch cho đến khi hết vụ trong năm.

Nhiều diêm dân cho biết, nguyên nhân năm nay họ trúng mùa, được giá là do nhiều vùng muối khác trong cả nước liên tục bị mưa lũ gây thiệt hại, năng suất thấp. Tỉnh Ninh Thuận có lượng mưa rất ít, số ngày nắng nhiều trong năm nên sản xuất rất thuận lợi.

>>> Lá Nha Đam Hàng Chợ Tuyển Chọn

Ông Ngô Minh Tú, Chủ tịch UBND xã Tri Hải, huyện Ninh Hải, cho biết: “Hiện toàn xã có 290 hộ sản xuất với diện tích 210 ha muối, diêm dân lãi hơn trăm triệu đồng từ tổng diện tích muối. sản lượng hơn 43 nghìn tấn đồng/ha, tôi sướng ngất ngây!”.

Xã Phương Hải mới có 98 hộ dân trả lại ruộng muối nhưng hơn 63 ha đã bị nhiễm mặn. Lợi nhuận bình quân của mỗi hộ trong năm 2012 từ 150 – 180 triệu đồng/ha.

Mở hướng làm muối sạch

Trên đồng ruộng, diêm dân sản xuất muối sạch bằng công nghệ trải bạt. Ưu điểm là thời gian từ khi nước biển bốc hơi đến khi muối kết tinh chỉ khoảng 5 ngày (sớm hơn 2 ngày so với ruộng muối nền), năng suất bình quân 550 tấn/ha/vụ; muối kết tinh trắng đẹp, không lẫn tạp chất… diêm dân không phải bỏ công sức san lấp mặt ruộng hàng năm như làm muối trên mặt đất. Chi phí sản xuất muối sạch hiện nay rất đắt đỏ.

Để che phủ ruộng làm muối, hiện trên thị trường có 2 loại bạt tổng hợp. Bạt rộng 1,2m, dài 100m, sản xuất tại Hàn Quốc. Nông dân có thể sử dụng loại bạt này với giá 1,2 tỷ đồng/ha, nhà sản xuất bảo hành bạt kéo dài 10 năm.

Thăm cánh đồng muối đầu tiên sản xuất theo công nghệ phủ bạt của Hàn Quốc được Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Ninh Thuận hỗ trợ Tổ hợp tác muối Hiệp Phát tại xã Tri Hải 80 triệu đồng để thí điểm 2 ô phơi. Bà Trần Thị Tân, người đại diện cho vùng kết tinh cho biết, sản lượng thu được hơn 40 tấn, độ trắng và tạp chất trong hạt muối khi kết tinh sạch tương đương với muối nhập khẩu từ nước ngoài. Khu thí điểm thu không đủ bán.

>>> Xem thêm: Cây Nha Đam Giống Thái Ninh Thuận

Theo Giám đốc Công ty muối Ngọc Hân, khi đầu tư bạt che cho ruộng muối cao, diêm dân chỉ đóng tiền một lần và sản xuất ổn định hơn chục năm mới được thay bạt mới. Ngoài ra, năng suất của ruộng muối trải bạt luôn cao hơn so với ruộng muối nền từ 25 đến 35%; với muối kết tinh sạch, doanh nghiệp có nhu cầu sẽ trực tiếp ký hợp đồng với diêm dân để ổn định giá thu mua. Nhờ vậy, tư thương sẽ không còn gây áp lực cho diêm dân. Với tiềm năng lợi ích sẵn có, diêm dân Ninh Thuận chắc chắn có thể sản xuất muối sạch nếu có vốn.

Theo một cán bộ Phòng NN-PTNT huyện Ninh Hải, 25% trong tổng số hơn 445 ha của huyện là muối kết tinh trên bạt. Bước đầu, huyện đang tích cực vận động diêm dân chuyển đổi sang hình thức liên kết sản xuất. Mô hình này đã tạo ra một mô hình sản xuất hiện đại trong tương lai gần, bởi khi hình thành những cánh đồng muối lớn, chi phí đầu tư ao, mương lắng giảm rất nhiều; diện tích rộng khiến nước biển trong ruộng luôn có biên độ dao động lớn, bốc hơi nhanh, hạt muối kết tinh trắng đẹp mắt.

Giải pháp cho Cánh đồng muối

Nhiều chủ nuôi tôm trên địa bàn huyện Ninh Hải không trả được nợ ngân hàng, khó vay vốn đầu tư. Hiện nay, các hộ có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất làm muối (GCNQSDĐ) chỉ được Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện cho vay 200 triệu đồng/ha. Tuy nhiên, để được vay vốn, trước hết người nuôi tôm phải trả nợ gốc vài trăm triệu đồng, sau đó làm thủ tục chuyển đổi từ GCNQSDĐ nuôi tôm sang GCNQSDĐ thì ngân hàng mới cho vay. Hậu quả của vấn đề này là nhiều ao bị bỏ hoang và lãng phí.

(*) Kỹ Thuật Trồng & Đôn Cây Nha Đam Thái

Đa số nông dân cho rằng UBND huyện Ninh Hải sẽ tạm khoanh nợ để làm thủ tục chuyển giấy chứng nhận quyền sử dụng đất từ ruộng tôm sang ruộng muối, cho nhiều hộ dân có đất trong quy hoạch được vay vốn. Để sản xuất muối sạch, cần có vốn ngân hàng đầu tư. Khó mở rộng diện tích nếu các ngành và ngân hàng không đồng thuận.

Chuyển từ sản xuất muối lạc hậu sang sản xuất muối sạch là hướng đi đúng đắn để phát triển kinh tế nông thôn Ninh Thuận. Vì vậy, cấp ủy, chính quyền tỉnh Ninh Thuận cần có chính sách tháo gỡ rào cản về vốn nhằm tạo điều kiện cho diêm dân khai thác triệt để lợi thế sẵn có, phát triển bền vững nghề sản xuất muối sạch trong vùng. Sản xuất muối của Ninh Thuận về lâu dài sẽ góp phần đáng kể vào việc giảm nhập khẩu muối nước ngoài nhờ năng suất và chất lượng được tăng lên.